Με τον Ν.3843/2010 θεσπίστηκε ειδική διαδικασία ελέγχου της κατασκευής των κτιρίων για την ορθή εκτέλεση και κατασκευή τους, την ασφάλεια και συντήρηση αυτών, καθώς και την καταπολέμηση των πολεοδομικών αυθαιρεσιών και των υπερβάσεων δόμησης.

Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου είναι λοιπόν ο φάκελος που περιλαμβάνει όλα τα στοιχεία του κτιρίου, που περιγράφονται στον αναφερόμενο Νόμο. Ο φάκελος τηρείται από τους αρμόδιους μηχανικούς και φυλάσσεται από τον εκτελούντα του έργου. Αντίγραφο του φακέλου φυλάσσεται σε ειδικό χώρο εντός του κτιρίου. Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής καθορίζεται ο τρόπος καταγραφής και τήρησης των απαραίτητων στοιχείων και κάθε σχετική λεπτομέρεια. (παρ.1 - άρθρο 3)

Για όλα τα κτίρια τηρείται υποχρεωτικά η «Ταυτότητα Κτιρίου», σύμφωνα με αυτά που ορίζονται στα άρθρα 1−3, η οποία περιλαμβάνει τα εξής στοιχεία:

α. την οικοδομική άδεια του κτιρίου, θεωρημένη από την αρμόδια πολεοδομική υπηρεσία,
β. τα εγκεκριμένα σχέδια της οικοδομικής άδειας, θεωρημένα από την αρμόδια πολεοδομική υπηρεσία,
γ. το πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης του κτιρίου ή τμημάτων αυτού,
δ. τα σχέδια κατόψεων, τα οποία αποτυπώνουν το κτίριο όπως κατασκευάσθηκε τελικώς, καθώς και την τυχόν αναγκαία ενημέρωση ή αναθεώρηση της οικοδομικής άδειας κατά τις κείμενες διατάξεις,
ε. το έντυπο ελέγχου για την αρχιτεκτονική μελέτη του κτιρίου και του περιβάλλοντα χώρου αυτού, στ. το έντυπο ελέγχου για τη στατική μελέτη του κτιρίου,
ζ. το έντυπο ελέγχου για τις μελέτες ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων του κτιρίου,
η. το βίντεο, στο οποίο απεικονίζονται οι χώροι και οι εγκαταστάσεις του κτιρίου, όπου αναγράφεται η ημερομηνία λήψης του,
θ. τον πίνακα χιλιοστών και τη μελέτη κατανομής δαπανών του κτιρίου,
ι. πιστοποιητικό πληρότητας της Ταυτότητας Κτιρίου.

Τα υπόλοιπα στάδια της διαδικασίας ελέγχου των κατασκευών, τα συγκεκριμένα έντυπα ή οι ηλεκτρονικές φόρμες, οι ακριβείς χρόνοι ολοκλήρωσης των ελέγχων, οι προδιαγραφές και η περιοδικότητα αυτών, οι κυρώσεις για την μη τήρηση των υποχρεώσεων κτλ κτλ, σύμφωνα με τον Ν.3843/10, θα καθορίζονταν με Προεδρικό Διάταγμα που θα ακολουθούσε. Το Σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση που ολοκληρώθηκε τον Ιούνιο του 2013. Έκτοτε όμως αναμένουμε την δημοσίευσή του για την έναρξη της διαδικασίας δημιουργίας και συμπλήρωσης της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίων. Είναι πάγιο αίτημα των Μηχανικών τα τελευταία 20 χρόνια για να συντελείται με σύγχρονο και αποτελεσματικό τρόπο ο έλεγχος των κατασκευών και θα αποτελέσει μεγάλο βήμα εκσυγχρονισμού της διοίκησης, για την μείωση της γραφειοκρατίας και την καταπολέμηση της διαφθοράς. Πιστεύουμε ότι θα δημοσιευθεί το Προεδρικό Διάταγμα μέσα στο 2016 γιατί αποτελεί (μαζί με τον Νόμο 3843/10 που έδωσε τους ορισμούς και τις αρχικές κατευθύνσεις), εργαλείο τόσο στα χέρια της Διοίκησης όσο και των ιδιωτών Μηχανικών. Επίσης είναι μεγάλη βοήθεια για τους ιδιοκτήτες αφού με την ολοκλήρωση του φακέλου, ο κάθε ιδιοκτήτης θα έχει πλήρη συγκεντρωμένα και εγκεκριμένα τα σημαντικότερα των στοιχείων του Ακινήτου του (Άδειες, Σχέδια, Εγκρίσεις, Νομιμοποιήσεις, Πιστοποιητικά κτλ).

Οι υποχρεώσεις προς τους πολίτες αρχικά αφορούσαν αποκλειστικά σε ιδιοκτήτες κτιρίων, των οποίων η οικοδομική τους άδεια εκδόθηκε μετά την 1.1.2011, ήτοι νέο ανεγειρόμενα κτίρια. Εν συνεχεία όμως, με το επικείμενο Προεδρικό Διάταγμα, θα επεκταθούν σε όλα τα υφιστάμενα κτίρια των οποίων η οικοδομική άδεια έχει εκδοθεί πριν την 1.3.2012. Επίσης σε όλα τα κτίρια ή τμήματα κτιρίων χωρίς οικοδομική άδεια, που έχουν ρυθμιστεί με τους νόμους περί αυθαιρέτων. (Ν.4014/11 & Ν.4178/13). Άρα πρέπει να ενημερωθούν όλοι οι ιδιοκτήτες αυτοτελών κτιρίων ή τμημάτων κτιρίων (οριζόντιες ιδιοκτησίες, διαμερίσματα κτλ) σε όλη την επικράτεια, ανεξάρτητα από τον χρόνο κατασκευής τους.

Απαραίτητες ενέργειες:

• Όλα τα δημόσια και ιδιωτικά κτίρια υπάγονται στο ηλεκτρονικό σύστημα βάσης δεδομένων της ταυτότητας του κτιρίου εντός προθεσμίας 10 ετών από την ημερομηνία έναρξης του ηλεκτρονικού συστήματος ταυτότητας κτιρίου. Σε αντίθετη περίπτωση τα κτίρια θεωρούνται και χαρακτηρίζονται αυθαίρετα και επιβάλλονται σχετικές κυρώσεις περί αυθαιρέτων. (παρ. 2, άρθρου 3 του Σχεδίου Π.Δ)
• Άρα όλοι οι ιδιοκτήτες ακινήτων της χώρας, είναι υποχρεωμένοι εντός 10ετίας (σύμφωνα με το σχέδιο του Π.Δ.) να συνεργαστούν με ιδιώτη μηχανικό, ο οποίος κατόπιν αυτοψίας που θα διενεργήσει, θα συμπληρώσει ειδικό έντυπο, σύμφωνα πάντα με όσα προβλέπει το Π.Δ., και θα εκδώσει Πιστοποιητικό Πληρότητας Ταυτότητας Κτιρίου ή και Πιστοποιητικό Πληρότητας αυτοτελούς διηρημένης ιδιοκτησίας.
• Ειδικώς τα κτίρια για τα οποία έχει γίνει υπαγωγή στις διατάξεις των Ν.3843/2010 και στις διατάξεις του Ν.4014/2011 (& Ν.4178/13 σημ. του γράφοντος) η πρώτη συμπλήρωση – ενημέρωση της ταυτότητας του κτιρίου κατά τις διατάξεις του παρόντος διενεργείται υποχρεωτικώς εντός προθεσμίας πέντε ετών από την δημοσίευση του παρόντος. (παρ. 3, άρθρου 3 του Σχεδίου Π.Δ)
• Περεταίρω η οικία Υπηρεσία Δόμησης (ΥΔΟΜ), η οποία δεν είναι κάτι άλλο παρά η παλαιά Πολεοδομία, θα εκδώσει Πιστοποιητικό Ελέγχου Κατασκευής το οποίο θα καταχωρείται σε ειδική υπηρεσία του Υπουργείου Παραγωγικής Ανασυγκρότησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΑΠΕΝ).
• Το πιστοποιητικό που εκδίδεται από τη διαδικασία αντικαθιστά και συμπεριλαμβάνει την βεβαίωση νομιμότητας του Ν.4178/2013 που είναι απαραίτητη για τη σύνταξη οποιουδήποτε είδους δικαιοπραξίας εν ζωή.
• Επιπλέον της σύστασης του εν προκειμένω φακέλου οι πολίτες, ιδιοκτήτες ακινήτων, υποχρεούνται να ενημερώσουν την Ταυτότητα Κτιρίου μετά από την εκτέλεση οποιασδήποτε εργασίας για την οποία απαιτείται άδεια δόμησης ή έγκριση εργασιών μικρής κλίμακας από δημόσια αρχή.